Geen gewone bosjes
Geen gewone bosjes
Wie in de omgeving van de boomgaard van Herenboeren Willemshoeve kijkt, ziet dat er de afgelopen maanden hard gewerkt is aan houtwallen. Die houtwallen zijn zeker geen gewone bosjes, er zit een interessante theorie achter. Job Claushuis, lid van onze commissie Duurzaam, legt uit hoe dat in elkaar steekt.
Julius Caesar klaagde al over de heggen die zo’n tweeduizend jaar geleden ons landschap sierden. Hij kon er maar moeilijk doorheen komen met zijn legers. Vanouds waren heggen en houtwallen vooral bedoeld om het vee op zijn plaats te houden, of te zorgen dat het vee van de buurman jouw gewas niet opat. Maar een houtwal blijkt veel meer te bieden.
Job: ‘Een houtwal is een geweldige schuilplaats voor bijvoorbeeld vogels, egels, dassen, hermelijnen en marters. Insecten kunnen er overwinteren, ze vinden er veiligheid, beschutting en voedsel. Vanwege prikkeldraad is zo’n houtwal eigenlijk niet echt noodzakelijk. Toch kiezen we ervoor in verband met al die nuttige functies. En bij Herenboeren grijpen we ook graag terug naar nostalgische waarden.’
Hommels
Landbouwgewassen blijken voor hun groei en bloei vooral afhankelijk te zijn van wilde bestuivers: ‘Tot zo’n vijftig meter bij een houtwal vindt de hoogste bestuiving en bevruchting plaats. Groenten, fruit, noten gedijen er goed bij. Daarbij blijkt de hommel nog een veel effectievere bestuiver te zijn dan de bij. Met zijn dikke lijf trilt hij als hij op de bloem zit en daarbij schudt hij het stuifmeel actief van zich af.’
Lokplanten
‘En we kunnen in de houtwal planten kiezen die ons van dienst zijn. Om bijvoorbeeld de Suzuki-fruitvlieg weg te lokken van het zachte fruit, gebruiken we gewone vogelkers, gevlekte aronskelk en meekrap. Dat insect heeft de nare eigenschap om zijn eitjes op gaaf fruit te leggen, in plaats van op rottend fruit. Slecht voor onze oogst dus. Door lokplanten te plaatsen, verkleinen we dat probleem. Op de vruchten van die planten ontwikkelen de eitjes zich namelijk niet.’
Plan
Bij het opstellen van het plan voor de houtwallen, is goed gelet op de omstandigheden die zich op onze percelen voordoen, legt Job uit: ‘We hebben bij de keuze van planten onder meer gekeken naar overschaduwing, groeikracht en behoefte aan water. In de lente van 2023 zijn we begonnen met het plan. In de herfst hebben we de planten aangeschaft en in december konden we aan de slag met het aanplanten. Als de houtwal er eenmaal staat, hebben we niet veel werk meer aan het onderhoud. De eerste jaren houden we woekerende planten uit de onderlaag in toom. Daarna is het de bedoeling dat we eens in de ongeveer vijf jaar snoeien. Niet alle planten tegelijk maar bij toerbeurt. Rotatiebeheer dus. Laat die hommels maar komen!’
