Herenboerderij Nieuw Bureveld (Utrecht-Oost/De Bilt): Kink in de kabel, opening uitgesteld
Het leek allemaal in kannen en kruiken op de informatiebijeenkomst, 18 januari, voor Herenboerderij Nieuw Bureveld. Prachtige locatie, twee enthousiaste boeren, 200 gezinnen, andijvie in de tunnelkas, kippen al in hun schik met hun kipcaravan. We gaan beginnen! Maar helaas moeten de kartrekkers een aantal elementen uit het plan beter gaan onderbouwen voor de gemeente De Bilt, en dat kwam wel een beetje als een koude douche. Voorzitter Bram Veldhuis vertelt hoe het zit.
“We zijn intussen alweer over de ergste schrik heen, en zijn ondertussen met een aantal specifieke vragen aan de slag gegaan”, vertelt Bram Veldhuis, die samen met zijn kartrekkersgroep het enthousiasme voor hun mooie Herenboerderij gelukkig weer hervonden heeft. “Wij dachten oprecht dat alles op orde was, maar de gemeente heeft ons verzocht een principe verzoek in te dienen. En dat traject kan nog wel even gaan duren.”
Herenboeren is een nieuw fenomeen in Nederland, en daardoor kan het best ingewikkeld zijn voor een gemeente om dit op de juiste manier te toetsen aan wet- en regelgeving. Herenboeren Nederland voert hierover gesprekken met verschillende partijen, zodat dit stap voor stap wellicht wat soepeler kan gaan verlopen in de toekomst. “Op alle niveaus moet er samen met overheden gekeken worden naar wat er nodig is om Herenboerderijen makkelijker mogelijk te maken. Het moet passen binnen het bestemmingsplan en er kunnen vergunningen nodig zijn voor bijvoorbeeld het omzetten van grasland naar akkerland, het plaatsen van een kip caravan en het aanplanten van een boomgaard. Ook het aantal dieren op de boerderij en de discussie die er is rondom stikstof vragen om nadere onderbouwing. De huidige wet- en regelgeving en het vergunningenstelsel zijn hier niet op ingericht. De gemeente is ook nog zoekende hierin. Wij dachten dat we ons huiswerk goed gedaan hadden, maar er blijkt nog werk aan de winkel.”
Sinds september waren de kartrekkers van Nieuw Bureveld met de gemeente in gesprek en zijn de plannen besproken en aangepast. De meeste mensen zijn erg enthousiast; Herenboeren is immers een schoolvoorbeeld van een pracht van een burgerinitiatief, door burgers zelf ontwikkeld en gefinancierd, en gebaseerd op burgerparticipatie. Verder is kringlooplandbouw het toverwoord in Den Haag en bij de provinciën. Daarmee gaat bij een Herenboerderij het produceren van voedsel en natuur hand in hand. Daar dus geen vuiltje aan de lucht. Maar alle enthousiasme ten spijt moet er toch nog heel wat onderzocht en getoetst worden, alvorens er definitief groen licht komt vanuit de gemeente. Bram: “We moeten nu eerst met de gemeente om de tafel. We hebben daartoe een uitnodiging gekregen. Vervolgens moeten we dat principe verzoek indienen, en dat hele traject zou zomaar 16 weken kunnen duren.” Dat zou kunnen betekenen dat Nieuw Bureveld dit jaar niet aan de slag kan, omdat het zaai- en pootseizoen dan grotendeels voorbij is. “Tot nu toe is het supersnel gegaan, dus we hebben ons hiermee te verzoenen. Ik denk dat wij iets te snel gedacht hebben, dat alles wel in orde zou komen. Dit is een tegenvaller voor onze leden, onze boeren en onze verpachter, maar we zetten door; en misschien is het toch mogelijk om met een paar onderdelen toch al te beginnen, dat zijn we nu aan het onderzoeken” zegt Bram.
Het moge duidelijk zijn: enthousiaste kartrekkers, genoeg blije leden, een mooie locatie, een boer en boerin klaar voor de start, financiën op orde – het is niet genoeg. Het juiste traject bewandelen met de gemeente, goede samenwerking met omwonenden, inpassing van de plannen in het bestemmingsplan is minstens zo belangrijk.
Herenboeren Nederland bouwt aan een team van professionals waartoe inmiddels ook een omgevingsdeskundige behoort, die startende initiatieven kunnen inschakelen juist voor dit ingewikkelde proces. “Toen wij hieraan begonnen, was deze professional er nog niet. Goed dat hij er nu is! Mijn advies aan collega-herenboeren: fiets deze professional in zodra je een locatie hebt,” benadrukt Bram. “Hij weet hoe je zo’n bestemmingsplan moet ‘lezen’, hij is precies op de hoogte van vergunningen en zo meer. Onderschat het niet, leer van onze ervaringen. Tenslotte moeten de ambtenaren die over de wet- en regelgeving gaan gewoon hun werk goed doen. Dat wil je ook als het om minder nobele initiatieven gaat, dus dat moet je voor je eigen project ook accepteren. Wat wel zou helpen is als gemeenten in algemene zin meer een helpende hand zouden uitsteken naar dit soort initiatieven. Mee denken in wat er mogelijk is en het proces zo goed mogelijk faciliteren. Dat heeft Nederland nodig, op deze manier stranden mooie initiatieven vroegtijdig en dat is zonde van de tijd en energie”.
